ΗΡΩΑΣ Ή ΚΟΡΌΙΔΟ;

Διαβάζοντας πριν μερικές μέρες την εκτενή επιστολή παραίτησης ενός εκπαιδευτικού, ως συνάδελφος εκπαιδευτικός που πρόσφατα βγήκα στη σύνταξη μετά από 37 χρόνια υπηρεσίας, συγκλονίστηκα. Γιατί μολονότι γνώριζα ότι η κατάσταση στα ΕΠΑΛ είναι άρρωστη, ομολογώ ότι δεν γνώριζα το μέγεθος του προβλήματος. Μία είδηση που φανέρωσε τη γύμνια της παιδείας μας με τον πιο γλαφυρό τρόπο. Μία είδηση που αποδείκνυε πέρα από κάθε αμφιβολία ότι τα σχολεία μας μόνο ήθος δεν παράγουν. Ότι ειδικά τα ΕΠΑΛ έχουν μετατραπεί σε ιδρύματα εκμάθησης παραβατικών συμπεριφορών, σε φωλιές παρανόμων και εκκολαπτήρια συμμοριών. Μία είδηση που έκανε γνωστό στο ευρύ κοινό τι συμβαίνει, όταν εδώ και πολλά χρόνια η κατάσταση αυτή ήταν λίγο πολύ γνωστή σε όλους τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ. Εξ άλλου μη ξεχνάμε ότι πριν από μερικά χρόνια είχε δημοσιευτεί ένα βίντεο από κάποιο άλλο ΕΠΑΛ που αναδείκνυε την ίδια περίπου κατάσταση. Με αφορμή εκείνης της αποκάλυψης είχα γράψει και πάλι κάποιες σκέψεις μου.

Το συγκλονιστικότερο όμως και από την ίδια αυτή την είδηση, ήταν τα αργά έως ανύπαρκτα αντανακλαστικά της κοινωνίας. Μικρές έως ελάχιστες αναφορές από τα κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας όταν κάποια άλλα θέματα παίζονται με ανατριχιαστικές και ανούσιες λεπτομέρειες, για ημέρες και εβδομάδες. Λακωνικές ραδιοφωνικές ανακοινώσεις από την Υπουργό όταν σε κάποιες άλλες περιπτώσεις η αντίδραση ήταν άμεση όπως η απόλυση του εκπαιδευτικού που χειροδίκησε σε μαθήτρια. Δήλωση άγνοιας του συμβάντος από τον Γενικό Γραμματέα. Καμία ανακοίνωση μέχρι σήμερα αρκετές ημέρες μετά την κοινοποίηση της παραίτησης από την ΟΛΜΕ. Θα πρέπει βέβαια να επισημάνω μία λαμπρή εξαίρεση του συλλόγου των Διευθυντών Πρωτοβάθμιας που έσπευσε έγκαιρα να βγάλει μία πολύ σοβαρή ανακοίνωση για το θέμα.

Γιατί όμως όλη αυτή η μούγκα στη στρούγκα; Γιατί δεν θέλουμε να δούμε και να παραδεχτούμε τη γύμνια της Παιδείας μας; Γιατί γνωρίζουμε καλά ότι όλοι μας είμαστε συνυπεύθυνοι για αυτή την κατάντια, ανάλογα βέβαια με το ρόλο και τη θέση του καθενός. Μία αλήθεια που με περισσό θάρρος, την έγραψε στο πόνημά του ο παραιτηθείς συνάδελφος. Ας αρχίσουμε πρωτίστως από το Υπουργείο. Μία Υπουργός που κόπτεται για την αξιολόγηση και την αριστεία και με τις ενέργειές τις επέβαλε την αξιολόγηση των σχολικών μονάδων. Αυτή λοιπόν η περίφημη αξιολόγηση των αρίστων έβγαλε άριστο το συγκεκριμένο ΕΠΑΛ. Ουαί υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριτές. Αλλά δεν πάνε πίσω τα πολιτικά κόμματα όλου του φάσματος που με τον λαϊκισμό και την ψηφολαγνία τους είναι οι ηθικοί αυτουργοί όλου αυτού του εκτρώματος. Γιατί με τα συνθήματα “ Πρώτα ο μαθητής” υπονοούν ότι ο μαθητής έχει πάντα δίκιο. Και έχει δίκιο γιατί είναι ο πελάτης, ο υποψήφιος ψηφοφόρος τους. Συνέβαλαν ώστε να επικρατήσει ο παραλογισμός να έχουν δικαίωμα ψήφου οι 17χρονοι, αλλά να μη θεωρούνται ενήλικοι. Από την άλλη, τα κοινωνικά αγαθά της παιδείας και της υγείας διαρκώς υποβαθμίζονται. Η θέση των εκπαιδευτικών διαρκώς υποβαθμίζεται σε κοινωνικό και σε οικονομικό επίπεδο. Με διαρκείς πιέσεις προς εντελώς ανούσιες εξωδιδακτικές εργασίες στο όνομα της αξιολόγησης με στόχο τη χειραγώγηση και την απαξίωση του έργου τους. Η έλλειψη αντανακλαστικών όλης της κοινωνίας όπως προαναφέραμε αποδεικνύει την απαξίωση της εκπαίδευσης ως αγαθό.

Γιατί όμως η κοινωνία μας έχει απαξιώσει το αγαθό της παιδείας; Και όταν λέμε παιδεία εννοούμε πρωτίστως τη διδασκαλία ήθους και αξιών και δευτερευόντως γνώσεων και δεξιοτήτων. Η πρώτη αιτία κατά τον γράφοντα οφείλεται στην αδυναμία του λαού μας να βρει το μέτρο. Από ένα σχολείο που δεν διέφερε και πολύ από ένα στρατόπεδο στην εποχή της Χούντας καταλήξαμε σήμερα σε ένα σχολείο που με επίκληση τη δημοκρατία δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το χώρο που αναπτύσσεται ο αλληλοσεβασμός, η ανοχή στην διαφορετικότητα, η ευγενής άμιλλα, η καλλιέργεια ήθους και αγάπης προς υψηλά ιδεώδη μόρφωσης και δημιουργίας, η φιλία, η αλληλεγγύη, η συνεργατικότητα, η αγάπη στη γνώση και στη τέχνη, δημιουργώντας καλλιεργημένους και μορφωμένους πολίτες. Η δεύτερη αιτία είναι η αλλαγή των στόχων της εκπαίδευσης. Από το να παρέχει ήθος και γνώσεις , αντικαταστάθηκε με το στόχο της απόκτησης χαρτιών - τυπικών προσόντων. Αφού τα τυπικά προσόντα ήταν για πολλά χρόνια το διαβατήριο για ένα διορισμό στο Δημόσιο ή την αναρρίχηση στις δομές του. Ένα Δημόσιο που έφθασε ν’ αποτελεί το όνειρο του κάθε Έλληνα αφού κάθε άλλη παραγωγική διαδικασία με εξαίρεση τον τουρισμό, εδώ και πολλά χρόνια παρουσιάζει μία τεράστια ύφεση τόσο στον πρωτογενή όσο και στον δευτερογενή τομέα.

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι η κοινωνία μας βρίσκεται σε κρίση. Όχι μόνο οικονομική αλλά κρίση αξιών όπως πολύ ορθά επισημαίνει ο παραιτηθείς εκπαιδευτικός. Από αυτή την κρίση η μοναδική διέξοδος είναι η παροχή ποιοτικής παιδείας. Αν αυτό το αποδεχτούμε τότε θα πρέπει να αναδείξουμε και αυτούς που παλεύουν γι αυτό το σκοπό. Αν θέλουμε ως κοινωνία να ξεφύγουμε από την κρίση, ανοίγοντας ένα παράθυρο αισιοδοξίας για το μέλλον, θα πρέπει όχι μόνο να μη τιμωρήσουμε τον εκπαιδευτικό για την παραίτησή του, αλλά αντιθέτως να τον τιμήσουμε. Να τον βραβεύσει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας όπως βράβευσε την αθλήτρια που είχε το θάρρος να κοινοποιήσει έναν βιασμό που είχε υποστεί πριν από μία εικοσαετία. Και ήταν η αιτία να δημιουργηθεί ένα ολόκληρο κίνημα. Να αναδείξουν το έργο του τα κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας, όπως έκαναν και με την αθλήτρια. Ώστε στο τέλος να πειστούμε όλοι μας ότι δεν είναι κορόιδο. Η εύκολη λύση, ο εύκολος δρόμος ήταν ο συμβιβασμός. Να πληρώνεται και να παριστάνει ότι κάνει μάθημα πίνοντας τα καφεδάκια του. Δεν το έκανε. Προτίμησε τη ρήξη αντί του συμβιβασμού βάζοντας το ήθος και τις αξίες του πάνω από το προσωπικό του συμφέρον. Αποδεικνύοντας έτσι ότι είναι ένας έντιμος άνθρωπος ξεπερνώντας το μέσο όρο θάρρους και εντιμότητας. Ένας εκπαιδευτικός πρότυπο που πρέπει ν’ αποτελεί το ορόσημο για όλους μας. Ένας ΗΡΩΑΣ.

Μπράβο Θεόδωρε. Μακάρι όλοι μας να σου μοιάζαμε.

 

Μερικές σκέψεις ενός Φυσικού με αφορμή τα θέματα Φυσικής 2022

 Τα φετινά θέματα φυσικής θα τα χαρακτήριζα με δύο λέξεις. Αναμενόμενα και απαιτητικά. Όλη η κοινότητα των φυσικών περίμενε το 3^ο θέμα να είναι θέμα ηλεκτρομαγνητισμού με κίνηση ράβδου και  το 4^ο θέμα στερεό με ισορροπία και κύλιση. Και δεν διαψεύστηκε.  Λύνοντας τα θέματα διαπίστωσα ότι οι θεματοδότες  «έριξαν» μερικές μπανανόφλουδες με στόχο να την πατήσουν οι μαθητές όχι γιατί δεν γνώριζαν  την απάντηση αλλά γιατί δεν διάβασαν με τη δέουσα προσοχή την ερώτηση. Τι νόημα είχε αλήθεια η ερώτηση «πόση είναι η μεταβολή του μέτρου της ορμής του σώματος»; Αν κάποιος μαθητής πάνω στο άγχος του θεωρούσε ότι ζητάει το μέτρο της μεταβολής της ορμής και όχι τη μεταβολή του μέτρου αυτό θα σήμαινε άγνοια της διαχείρισης διανυσματικών μεγεθών; Ποιος ήταν ο στόχος της ερώτησης  της μεταβολής της στροφορμής της ράβδου και όχι του συστήματος ράβδου-σωματιδίου στο ερώτημα Δ2;

Η Ένωση Ελλήνων Φυσικών αναφέρει: «τα θέματα δεν θα αιφνιδιάσουν τους μαθητές που διαθέτουν τη σωστή προετοιμασία για την αντιμετώπισή τους καθώς κινούνται στα πλαίσια της ύλης και των αντίστοιχων εφαρμογών της όπως αυτά διδάχτηκαν». Η πλειοψηφία των συναδέλφων εκφράστηκε θετικά με τα θέματα αφού οι μαθητές τους δεν αιφνιδιάστηκαν αφενός και ούτε όμως χρειάστηκε κάπου ν’ αυτενεργήσουν ή ν’ αναπτύξουν κάποια κριτική σκέψη. Όλοι ευχαριστημένοι λοιπόν. Οι καλύτεροι θα περάσουν στις σχολές που επιθυμούν. Εξ άλλου πρόκειται για Πανελλαδικούς Διαγωνισμούς και όχι για Πανελλαδικές  εξετάσεις όπως κακώς ονομάζονται.  

Σ’ αυτό το σημείο ακριβώς μου δημιουργήθηκαν οι παρακάτω σκέψεις:

Κάποιοι από αυτούς που θα αριστεύσουν στη Φυσική θα περάσουν στην Ιατρική χωρίς όμως να γνωρίζουν τίποτα για τους συγκλίνοντες - αποκλίνοντες φακούς και την εστιακή τους απόσταση που σχετίζονται άμεσα με τη μυωπία και τη  πρεσβυωπία, χωρίς να γνωρίζουν τίποτα για τα χρώματα και πως δημιουργούνται,  χωρίς να γνωρίζουν τι είναι η ραδιενέργεια τύπου α, β, ή γ και πως χρησιμοποιείται για την εξέταση αλλά και την θεραπεία καρκίνων, χωρίς να γνωρίζουν τίποτα απολύτως για τον ήχο και τους υπέρηχους που τόσο χρησιμοποιούνται στην επιστήμη στην οποία θα εντρυφήσουν, χωρίς να γνωρίζουν τι είναι οι ακτίνες Ρέντγκεν, χωρίς να γνωρίζουν πως μετριέται η πίεση ( μολονότι κάνανε τα υγρά που δεν θα τα κάνουν όμως του χρόνου). Όλα αυτά κάποτε διδάσκονταν και αποτελούσαν την εξεταστέα ύλη των Πανελλαδικών Διαγωνισμών με λιγότερες ώρες διδασκαλίας της φυσικής στη Γ’ Λυκείου.  

Κάποιοι άλλοι θα περάσουν ηλεκτρολόγοι μηχανολόγοι χωρίς να γνωρίζουν τίποτα για το ρόλο του πυκνωτή και του πηνίου στο εναλλασσόμενο, χωρίς να γνωρίζουν το κύκλωμα Τόμσον, τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα και τις κεραίες, τη λειτουργία του μετασχηματιστή και τόσα άλλα στοιχειώδη που εμείς ως υποψήφιοι αρκετά χρόνια πριν τα γνωρίζαμε πολύ καλά.  

Κάποιοι θα περάσουν στο μαθηματικό τμήμα χωρίς να έχουν μάθει πως σχετίζονται οι ρυθμοί μεταβολής των Φυσικών με τις παραγώγους, πώς σχετίζεται η θέση με την ταχύτητα ή την επιτάχυνση, πώς εφαρμόζονται τα ολοκληρώματα στη φυσική κλπ.

Κάποιοι άλλοι θα εισαχθούν σε σχολές που σχετίζονται με την ενέργεια και το περιβάλλον χωρίς να έχουν ακούσει τίποτα για τους τρόπους παραγωγής και μεταφοράς της ενέργειας, χωρίς να μπορούν να διακρίνουν τις πηγές ενέργειας από τους τρόπους αποθήκευσής της, θεωρώντας  εσφαλμένα ότι το υδρογόνο αποτελεί πηγή ενέργειας.

Κάποιοι ρομαντικοί που θα ήθελαν να γίνουν Αστρονόμοι ή Φυσικοί στοιχειωδών σωματιδίων αλλά  και κάποιοι άλλοι που τυχαία πέρασαν στο Φυσικό, επειδή πάτησαν κάποιες από τις  μπανανόφλουδες των θεματοδοτών, θα εισαχθούν στο τμήμα και θα δεχτούν την αποδοκιμασία των Πανεπιστημιακών τους δασκάλων αφού:  Δεν θα γνωρίζουν τους νόμους του Κέπλερ, δεν θα έχουν ακούσει τίποτα για το νόμο του Χάμπλ και τη διαστολή του σύμπαντος, ενώ τα κουάρκς και τα γκλουόνια θα τους ακούγονται κινέζικα. Δεν θα γνωρίζουν τη δύναμη Λόρενς και τις αδρανειακές δυνάμεις, δεν θα έχουν ακούσει τίποτα για τη κβαντική φυσική και την αρχή της αβεβαιότητας ή για τη θεωρία σχετικότητας και τα αδρανειακά συστήματα αναφοράς. Τέλος δεν θα έχουν κάνει μετωπικά πειράματα φυσικής μολονότι το σχολείο τους διέθετε ένα πλήρως οργανωμένο εργαστήριο Φυσικών Επιστημών εφοδιασμένο με παλμογράφους, γεννήτριες συχνοτήτων, φασματοσκόπια, συσκευές φωτοηλεκτρικού φαινομένου κλπ.

Το συμπέρασμα μετά από αυτές τις σκέψεις είναι ότι ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε.

Όλα τα προβλήματα ξεκινάνε και καταλήγουν στον αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών (Α.Π.Σ) σε συνδυασμό με το σύνολο των ωρών διδασκαλίας. Το Α.Π.Σ είναι πράγματι ένας δύσκολος και πολυπαραγοντικός γρίφος.  Θεωρώ όμως ότι δεν είναι αναγκαίο κάθε φορά ν’ ανακαλύπτουμε την Αμερική. Ας υιοθετήσουμε ένα Α.Π.Σ σε έκταση ύλης και ωρών που να συνάδει με το μέσο όρο ανεπτυγμένων Ευρωπαϊκών χωρών όπως της Γαλλίας,  Γερμανίας, Ιταλίας,  Ισπανίας, Ολλανδίας και  Σκανδιναβικών κρατών αν βέβαια θεωρούμε ότι η χώρα μας θα πρέπει να παρέχει στους πολίτες της μία παιδεία ισάξια ποιοτικά και ποσοτικά της παιδείας αυτών των χωρών.  

Σημ:

Τα τελευταία χρόνια δεν δημοσιεύονται τα ονόματα των θεματοδοτών. Αυτό θεωρώ θίγει βάναυσα την αξιοπιστία του Πανελλήνιου Διαγωνισμού. Ποιος μπορεί να ελέγξει αν ο υπεύθυνος Πανεπιστημιακός παραμένει παρανόμως ο ίδιος τα τελευταία χρόνια γιατί απλά είναι γνωστός για τις φιλοκυβερνητικές του θέσεις και απόψεις; Ποιος θα ελέγξει αν οι συγγενείς υποψήφιοι του καθηγητή θεματοδότη ή οι μαθητές στους οποίους έκανε παρανόμως ιδιαίτερα, ενώ ήταν πολύ μέτριοι στο σχολείο αρίστευσαν στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό; Οι διαδικασίες κάποτε προέβλεπαν κλήρωση από μία ομάδα εκπαιδευτικών που προτείνονταν από τους Συμβούλους. Αλήθεια υπάρχει έστω και ένας συνάδελφος σήμερα που να πιστεύει ότι ακολουθείται αυτή η διαδικασία;  

Αν θέλουμε να διατηρήσουμε την αξιοπιστία του διαγωνισμού θα πρέπει να αρχίσουμε να δημοσιοποιούμε τα ονόματα των θεματοδοτών καθώς και τις διαδικασίες επιλογής τους. Ας γίνει η αρχή από φέτος από την κυβέρνηση που επικαλείται ότι πιστεύει στην αξιοκρατία και τη διαφάνεια.